Τριεθνής διασυνοριακή συνάντηση για το μέλλον και την αειφορία της Πρέσπας
Είκοσι δύο χρόνια μετά την Κοινή Διακήρυξη των τριών Πρωθυπουργών Ελλάδας, Αλβανίας και Βόρειας Μακεδονίας για την ίδρυση της πρώτης Διασυνοριακής προστατευόμενης περιοχής στα Βαλκάνια που υπογράφηκε στον Αγ. Γερμανό Πρεσπών, αύριο Πέμπτη (23 Ιουνίου 2022) συνεδριάζει για πρώτη φορά στην ιστορία της η «Διασυνοριακή επιτροπή του Πάρκου Πρεσπών». Για δύο ημέρες εκπρόσωποι των τριών κρατών, των δήμων που γειτνιάζουν με τα νερά της τριεθνούς Πρέσπας, περιβαλλοντικές οργανώσεις και από τις τρεις χώρες, με την συμμετοχή του αναπλ διευθυντή της αντιπροσωπείας της Ε.Ε. στη Β.Μακεδονία Julian Vassalo και του Κωσταντίνου Δημόπουλου Γενικού Διευθυντή της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, θα συναντηθούν στο ελληνικό τμήμα της λίμνης στο χωριό Πύλη για να εξετάσουν τεχνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα που αφορούν την Προστασία της λίμνης και την Αειφόρο ανάπτυξη της.
Από το 2000 που ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, με τους ομολόγους του, Ljubco Georgievski (Βόρεια Μακεδονία) και Ilir Meta (Αλβανία) συναντήθηκαν στον Αγ. Γερμανό και συμφώνησαν ότι οι λίμνες των Πρεσπών είναι «μια μοναδική φυσική περιοχή για την γεωγραφία της, τον οικολογικό πλούτο της και την βιοποικιλότητά της» κι αποφάσισαν να ιδρύσουν την πρώτη διασυνοριακά προστατευόμενη περιοχή στη Νοτιοανατολική Ευρώπη με την επωνυμία «Πάρκο των Πρεσπών», χρειάστηκε να ξεπεραστούν πολλά εμπόδια αλλά και προβλήματα που σχετίζονται με απλά θέματα γραφειοκρατίας έως και ζητήματα που συνδέονται με τις κάθε φορά διαφορετικές προτεραιότητες των τριών χωρών. Η επόμενη σημαντική Συμφωνία που έδωσε νομική υπόσταση στην ίδρυση του Διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών ήταν το 2009 όταν οι Πρωθυπουργοί των τριών χωρών, Γιώργος Παπανδρέου, Σαλί Μπερίσα και Νίκολα Γκρούεφσκι συναντήθηκαν στις 27 Νοεμβρίου στην Πρέσπα και υπέγραψαν τη Διεθνή Συμφωνία για την «Προστασία και Βιώσιμη ανάπτυξη στο Πάρκο Πρέπων». Λίγους μήνες αργότερα τον Φεβρουάριο του 2010 την παραπάνω συμφωνία θα επικυρώσει εκ μέρους της ΕΕ ο Έλληνας Επίτροπος Περιβάλλοντος Σταύρος Δήμας ενώ την σχετική πράξη υπογράφουν και οι υπουργοί Περιβάλλοντος των τριών χωρών.
Απότοκος αυτής της Συμφωνίας ήταν η δημιουργία μόνιμων δομών συνεργασίας όπου ξεκίνησαν να αναπτύσσουν κοινές στρατηγικές και να εφαρμόζουν μέτρα τόσο για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, όσο και για τις ανθρώπινες δραστηριότητες στην περιοχή, όπως η γεωργία, η αλιεία, ο τουρισμός, η ανάπτυξη υποδομών κλπ. Στην λεκάνη της Πρέσπας και στις τρείς χώρες κατοικούν περί τα 4500 άτομα με κύρια ασχολία τον πρωτογενή τομέα, την αλιεία και τον τουρισμό. Υψίστης σημασίας, προτεραιότητα με βάση το πλαίσιο της Ευρωπαϊκής οδηγίας για το νερό ήταν και είναι η διαχείριση των υδάτων, η εκπόνηση σχεδίων ολοκληρωμένης διαχείρισης διασυνοριακών λεκανών απορροής, και η συνεχής παρακολούθηση του κρίσιμου αυτού θέματος αφού η Μεγάλη Πρέσπα συνεχίζει να έχει απώλειες στην στάθμη των υδάτων της.
Η Διεθνής Συμφωνία για την Διασυνοριακή συνεργασία στην Πρέσπα ανάμεσα στις τρείς χώρες και την ΕΕ επικυρώθηκε με συντριπτική πλειοψηφία στις 14 Φεβρουαρίου 2017 από την Βουλή των Ελλήνων ανοίγοντας επίσημα τον δρόμο για την θεσμοθέτηση ενός συστήματος μόνιμης συνεργασίας σε μια συνοριακή περιοχή που προστατεύεται για τη μοναδική βιοποικιλότητά της.
Η λεκάνη της Πρέσπας λόγω της σπουδαιότητας της στο φυσικό περιβάλλον, την τεράστια βιοποικιλότητα με την ταυτόχρονη ισορροπία που παρουσιάζει στις ανθρωπογενής δραστηριότητες, μετά την Συμφωνία ίδρυσης του Διασυνοριακού Πάρκου, βρίσκεται στο επίκεντρο του Διεθνούς Περιβαλλοντικού Παρατηρητηρίου όπου διεθνείς Οργανισμοί όπως το MedWet της Διεθνούς Σύμβασης Ραμσάρ για τους Υγροτόπους, το Παγκόσμιο Ταμείο για το Περιβάλλον – GEF και το πρόγραμμα μικρών επιχορηγήσεων του Παγκόσμιου Ταμείου για το Περιβάλλον (GEF/SGP), στηρίζουν με την δουλειά τους ή τις χρηματοδοτήσεις τους το έργο που γίνεται και στις τρείς όχθες της λίμνης.
Τέλος στην συντονιστική Επιτροπή συμμετέχουν το ΥΠΕΝ, το Υπουργείο Περιβάλλοντος Δασών και Διαχείρισης Υδάτων της Αλβανίας, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της Βόρειας Μακεδονίας, το Εθνικό Πάρκο Πρεσπών Αλβανίας και το πανεπιστήμιο Κορυτσάς. Επίσης συμμετέχουν και υποστηρίζουν οι δήμοι Πρεσπών, Ρέσεν και Μπίλιστα καθώς και ένας σημαντικός αριθμός δραστήριων μη κυβερνητικών οργανώσεων που δρουν και στις τρείς χώρες.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Φωτογραφία από Wikimedia Commons
