Η τεχνολογία στην υπηρεσία της χειρουργικής μεταμοσχεύσεων
Τα ψηφιακά μέσα, οι τεχνολογίες εικονικής και μικτής πραγματικότητας, οι βιοαισθητήρες, οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης και η τρισδιάστατη εκτύπωση έχουν ήδη μπει στην υπηρεσία της χειρουργικής μεταμοσχεύσεων. Τέτοιες πρωτοποριακές τεχνικές που εφαρμόζονται για την υποστήριξη των μεταμοσχεύσεων στην Κλινική Μεταμοσχεύσεων του Ιπποκρατείου παρουσιάστηκαν σε στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Τεχνολογία-Κέντρο Έρευνας και Καινοτομίας στη Μεταμόσχευση Συμπαγών Οργάνων» που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στο πλαίσιο του 22ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Μεταμοσχεύσεων στη Θεσσαλονίκη.
Για την υποβοήθηση των μεταμοσχεύσεων, στην Κλινική Μεταμοσχεύσεων του Ιπποκρατείου , όπως επισημαίνει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθυντής τής καθηγητής ΑΠΘ, Γεώργιος Τσουλφάς, χρησιμοποιείται τρισδιάστατη εκτύπωση όγκων ήπατος- χοληφόρων- παγκρέατος-νεφρών καθώς και η τεχνολογία LiDAR με την οποία μπορεί να εκτιμηθεί το μέγεθος ενός ηπατικού μοσχεύματος. Παράλληλα “ τρέχουν” τα ερευνητικά προγράμματα ENTICE και MIDAS τα οποία συνιστούν εκπαιδευτικά εργαλεία για τη χειρουργική μεταμοσχεύσεων αλλά και για την υποστήριξη της χειρουργικής διαδικασίας.
«Με τη χρήση της τεχνολογίας τρισδιάστατης εκτύπωσης γίνεται εκτύπωση ενός ήπατος το οποίο έχει έναν όγκο και αυτό μας βοηθάει να έχουμε έναν χάρτη στο χειρουργείο. Η τεχνολογία LiDAR μας βοηθάει για να μετρήσουμε τον όγκο ενός μοσχεύματος, να δούμε πόσο μεγάλο είναι.Το σύστημα MIDAS με τη χρήση επαυξημένης πραγματικότητας μπορεί και δημιουργεί το χειρουργείο σε έναν εικονικό χώρο με όλα τα εργαλεία για να μπορεί ο χειρουργός φορώντας ειδικά γυαλιά να βλέπει τα βήματα του χειρουργείου, να κάνει τα βήματα του χειρουργείου. Αυτό χρησιμοποιείται για εκπαίδευση δηλαδή είναι ένα εκπαιδευτικό εργαλείο. Το ENTICE είναι επίσης εκπαιδευτικό και βοηθάει για τη χαρτογράφηση. Χρησιμοποιώντας ειδικά γυαλιά μπορούμε να δούμε σε εικονικό χώρο πως είναι το όργανο, τι γίνεται αν αφαιρεθεί ένα κομμάτι για να έχουμε μία καλύτερη εικόνα. Επίσης χρησιμοποιείται και για εκπαίδευση για την ανατομία για το πως πρέπει να γίνει ένα χειρουργείο. Αυτά είναι πρωτοποριακά προγράμματα που εφαρμόζονται στην Κλινική μας σε συνεργασία με το Τμήμα Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών του Πολυτεχνείο του ΑΠΘ και με το Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής και Ψηφιακής Καινοτομίας ΑΠΘ» εξηγεί ο κ. Τσουλφάς.
Με τη χρήση της τεχνολογίας τρισδιάστατης εκτύπωσης μπορεί να εκτυπωθεί μοντέλο ήπατος-χοληφόρων-παγκρέατος-νεφρών σε φυσικό μέγεθος που να εμπεριέχει την υποκείμενη βλάβη και να είναι μοναδικό για κάθε ασθενή με στόχο την υποβοήθηση χειρουργικών επεμβάσεων. Για τη χρήση της τρισδιάστατης εκτύπωσης στις μεταμοσχεύσεις θα μιλήσει ο καθηγητής του τμήματος Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών ΑΠΘ, Βασίλειος Τσιούκας.
H τεχνολογία LiDAR χρησιμοποιείται προκειμένου να προβλεφθούν με ασφάλεια και ακρίβεια οι ογκομετρικοί παράμετροι τρισδιάστατων μοντέλων ήπατος με σκοπό να εκτιμηθεί η μάζα και ο όγκος ενός πιθανού ηπατικού μοσχεύματος ή του εναπομείναντος ήπατος μετά από ηπατεκτομή. Για την τεχνολογία LiDAR που αποτελεί καινοτομία στη μεταμόσχευση ήπατος θα μιλήσει ο αναπληρωτής καθηγητής χειρουργικής μεταμοσχεύσεων ΑΠΘ, Γεώργιος Κατσάνος.
Το σύστημα MIDAS είναι ένα εργαλείο υποστήριξης της χειρουργικής διαδικασίας μέσω μεικτής πραγματικότητας, πολυαισθητηριακών καταγραφών και τεχνητής νοημοσύνης και απώτερος σκοπός του είναι η αναγνώριση προτύπων και βιοδεικτών που σχετίζονται με την επιτυχή έκβαση της χειρουργικής διαδικασίας και η εξαγωγή εξατομικευμένων προτάσεων κατά τη διάρκεια του χειρουργείου. Η καινοτομία του MIDAS είναι η ενσωμάτωση σύγχρονων τεχνολογιών για την εκτίμηση της ποιότητας της χειρουργικής διαδικασίας και η πλήρης υποστήριξη αυτής πριν (εκπαίδευση, συλλογή δεδομένων βιοδεικτών) και κατά τη διάρκεια (παροχή συμβουλών, παρακολούθηση διαδικασίας) του χειρουργείου. Για το σύστημα MIDAS θα μιλήσει ο υποψήφιος διδάκτωρ/ επιστημονικός συνεργάτης στο Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής και Ψηφιακής Καινοτομίας ΑΠΘ, Γεώργιος Ντακάκης.
Το ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα ENTICE στοχεύει στη χρήση ψηφιακών μέσων, όπως η επαυξημένη, η εικονική και η μικτή πραγματικότητα προκειμένου να εφαρμοστούν από ένα μεγάλο, συνεργαζόμενο δίκτυο ακαδημαϊκών, ιατρών-εκπαιδευτών και δημιουργών βιομηχανικής τεχνολογία στους τομείς της ανατομίας και της χειρουργικής, ενσωματώνοντας με αυτόν τον τρόπο τα παραπάνω βιωματικά εργαλεία μάθησης στην ιατρική εκπαίδευση. Για το πρόγραμμα ENTICE μιλήσει ο μεταδιδακτορικός ερευνητής-φυσικός ιατρικής στο Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής και Ψηφιακής Καινοτομίας ΑΠΘ, Παναγιώτης Αντωνίου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
