«Παραμύθεα σα Ρωμαίικα» – ποντιακά παραμύθια από την Τραπεζούντα
Ο Πινόκιο αλλά και οι ήρωες άλλων παραμυθιών μιλούν για πρώτη φορά στην Τουρκία την ποντιακή διάλεκτο (ρωμαίικα). Τη ρωμαίικη λαλιά τους την «έδωσε» η καταγόμενη από την Τόνια της Τραπεζούντας εκπαιδευτικός Νιμέτ Ίλον Γκιόκ (Nimet İlon Gök) μέσω του βιβλίου της με τίτλο «Παραμύθεα σα Ρωμέικα»(Paramiθâ sa Romeika). Πρόκειται για ένα βιβλίο το οποίο περιλαμβάνει κλασικά παραμύθια μεταφρασμένα στην ποντιακή διάλεκτο.
«Οι μητέρες σαν εμένα, που κατάγονται από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και μιλούν ρωμαίικα θα μπορούν πια να διαβάσουν στα παιδιά τους λίγα παραμύθια στην μητρική τους γλώσσα», λέει, σε διαδικτυακή της συνέντευξη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η Nιμέτ Ίλον Γκιοκ.
Ο δρόμος της Νιμέτ Ίλον Γκιοκ προς την αυτογνωσία ξεκίνησε, όταν έγινε μητέρα καθώς νανούριζε τα παιδιά της με ρωμαίικα γλυκόλογα και τους διάβαζε παραμύθια μεταφράζοντάς τα ταυτόχρονα στη ρωμαίικη διάλεκτο, τη μητρική της γλώσσα που την διατηρούσε μέσα της και να μυήσει τα παιδιά της, «από κούνια», στον πολιτισμό των προγόνων της. Η ίδια στα εφηβικά της χρόνια και ακόμα στο σχολείο, προσπαθούσε να μη γνωστοποιεί την ποντιακή της καταγωγή και το γεγονός ότι γνωρίζει και μια άλλη γλώσσα.
«Το όνειρό μου ήταν να πάω να σπουδάσω στο Πανεπιστήμιο, είχα φιλοδοξίες να κάνω πράγματα στη ζωή μου και πίστευα, ότι θα με εμπόδιζε να προχωρήσω στην επαγγελματική μου ζωή. Αλλά ήρθε τελικά η στιγμή που «μίλησε» η ψυχή μου αλλά και οι μνήμες και σκέφτηκα πως τα παιδιά μου πρέπει να γνωρίζουν τις ρίζες τους και έτσι έκανα το πρώτο βήμα προς την έκδοση ενός βιβλίου με παραμύθια στην ποντιακή διάλεκτο», λέει και σημειώνοντας ότι σε αυτό έπαιξαν θετικό ρόλο οι φίλοι της που διατηρούν πιστά τη γλώσσα και τον πολιτισμό τους .
«Το βιβλίο, που μόλις κυκλοφόρησε στην Τουρκία, περιέχει μεταφράσεις/μεταφορές στο ρωμαίικο ιδίωμα της Τόνιας, τεσσάρων κλασικών παραμυθιών της παγκόσμιας λογοτεχνίας, διασώζοντας για πρώτη φορά, ένα ακόμη τεκμήριο του λαϊκού πολιτισμού του Πόντου», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ερευνητής-γλωσσολόγος Βαχίτ Τουρσούν που αφιέρωσε τη ζωή του στη διάσωση της ποντιακής διαλέκτου και ενθάρρυνε την Nιμέτ στην έκδοση του βιβλίου.
«Όταν κατάλαβα πως τα παιδιά μας πρέπει να έχουν βιβλία στη γλώσσα των παππούδων τους, έψαχνα μέσω φίλων στην Ελλάδα παραμύθια στην ποντιακή γλώσσα… Αλλά κι αν θα βρίσκονταν δεν θα μπορούσα να διαβάσω τα παραμύθια με ελληνικά γράμματα και σκέφτηκα τότε: να κάνω μετάφραση (με τουρκικά γράμματα) στην ποντιακή διάλεκτο τα παραμύθια που αγαπώ. Έτσι ο Πινόκιο μιλάει τώρα τη μητρική γλώσσας μου γιατί αυτό το έξυπνο, παγκοσμίως αγαπητό αγόρι, ξέρει πια και ρωμαίικα», λέει χαριτολογώντας η Νιμέτ Ίλον Γκιόκ .
Απαντώντας στην ερώτηση, αν προσπάθησε να γράψει η ίδια δικές της ιστορίες ή παραμύθια στην ποντιακή διάλεκτο, λέει: «Δοκίμασα αλλά προς το παρόν το σταμάτησα. Ίσως θα το συνεχίσω. Θέλω να κάνω ένα βιβλίο με νανουρίσματα ρωμαίικα, μαζί και κάποιες λίγες ιστορίες από τα παιδικά μου χρόνια που αφορούν την καθημερινότητα της οικογένειας στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
