Επαναπατρισμός αρχαιοτήτων

Αρχαιότητα που είχε απομακρυνθεί κατά την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής επιστράφηκε στην Ελλάδα από τον Δήμο του Αννόβερου Γερμανίας και το Μουσείο August Kestner, αναφέρει ανακοίνωση του ΥΠΠΟ. Πρόκειται για μία τριφυλλόσχημη οινοχόη με πώμα, που χρονολογείται στο 620- 600 π.Χ., η οποία σώζει ίχνη από γραπτή διακόσμηση περιμετρικά του λαιμού. Το αγγείο είχε περιέλθει στο Μουσείο το 1986 από τον καθηγητή Γεωλογίας Δρ.Hannfrit Putzer και, σύμφωνα με επιστολή που το συνόδευε, το είχαν βρει Γερμανοί το 1943 κατά την διάρκεια εκσκαφών στο νότιο άκρο της διώρυγας της Κορίνθου και του το είχαν παραδώσει. Μαζί με την επιστολή υπήρχε και σκαρίφημα που έδινε την θέση ανεύρεσης του αντικειμένου.

Όπως ενημερώνει η ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, το Μουσείο August Kestner, σε μια προσπάθεια ελέγχου της νομιμότητας προέλευσης των αντικειμένων των συλλογών του, ανέθεσε στον Δρ. Johannes Schwartz να διερευνήσει την ιστορική αλήθεια της πληροφορίας. Παράλληλα ζήτησε την συνδρομή της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών του ΥΠΠΟ για την αρχαιολογική τεκμηρίωση και την επιβεβαίωση της προέλευσης του αντικειμένου, από την περιοχή που αναφερόταν στα αρχεία του Μουσείου. Μετά από, σχεδόν, δύο χρόνια εξαντλητικών ερευνών επιβεβαιώθηκε από το Μουσείο ότι πρόκειται για αντικείμενο που είχε παράνομα απομακρυνθεί από την Ελλάδα την περίοδο της ναζιστικής κατοχής. Στην τελετή χθες (8/4) στο Μουσείο August Kestner, σε κλίμα ιδιαίτερης συγκίνησης, ο Δήμαρχος Belit Onay παρέδωσε την αρχαιότητα στον Γενικό Πρόξενο της Ελλάδας στο Αμβούργο Ιωάννη Βικελίδη, παρουσία της Γενικής Διευθύντριας Αρχαιοτήτων Ολυμπίας Βικάτου, της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών Βασιλικής Παπαγεωργίου, της Διευθύντριας του Μουσείου August Kestner Anne Gemeinhardt, της Διευθύντριας των Συλλογών Anna-Viola Siebert και εκπροσώπων της ομογένειας.


Το Φετιχιέ Τζαμί, στον Αρχαιολογικό Χώρο Ρωμαϊκής Αγοράς Αθηνών, υποδέχεται την έκθεση ‘ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΕ ΑΙΣΙΟ ΤΕΛΟΣ. Η επιστροφή τριών αρχαιοτήτων από την Ατλάντα’, η οποία διοργανώνεται από τη Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών του Υπουργείου Πολιτισμού. Όπως πληροφορεί ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, η έκθεση, που ξεκινά σήμερα 5/4 και θα διαρκέσει έως 31/5/24, πραγματεύεται τη μακρά και δύσκολη πορεία επαναπατρισμού τριών ελληνικών αρχαιοτήτων: μιας πήλινης μινωικής λάρνακας στον τύπο του λουτήρα, με γραπτή διακόσμηση (ΥΜ ΙΙΙΑ – μέσα 14ου αι. π.Χ.), μιας μαρμάρινης καθιστής ανδρικής μορφής από τον διάκοσμο επιτύμβιου ναΐσκου (350-325 π.Χ.) και ενός μαρμάρινου αγάλματος της θεάς Αρτέμιδος (δεύτερο μισό του 2ου αι. π.Χ.).

Οι αρχαιότητες, παρότι εντάσσονται σε διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα, ‘δένονται’ με κοινή μοίρα: Εντοπίστηκαν σε λαθρανασκαφές, κατά τις δεκαετίες του 1980 και 1990, και διακινήθηκαν εντός και εκτός Ελλάδας από μεγάλα αρχαιοκαπηλικά κυκλώματα, πριν καταλήξουν στο Μουσείο Michael C. Carlos του Πανεπιστημίου Emory, στην Ατλάντα των ΗΠΑ. Κοινή και η μοίρα της επιστροφής τους, αφού οι συνεχιζόμενες από το 2007 προσπάθειες των αρμοδίων Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού κατέληξαν στον επαναπατρισμό τους, στις 22 Ιανουαρίου 2024. Ο επισκέπτης της έκθεσης έχει τη δυνατότητα να θαυμάσει, σε πρώτο επίπεδο, τρία μοναδικά έργα τέχνης, ‘γεννήματα’ διαφορετικών τόπων και εποχών. Σε δεύτερο επίπεδο, ωστόσο, μπορεί να διαπιστώσει τον αγώνα που απαιτείται από πλευράς Υπουργείου Πολιτισμού, τη συνεχή και ενδελεχή έρευνα σε φωτογραφικά και έντυπα αρχεία, τη συνεργασία με διεθνείς διωκτικές, δικαστικές και διπλωματικές αρχές, για την επίτευξη του αυτονόητου, που δεν είναι άλλο από την επιστροφή των ξενιτεμένων μνημείων στον τόπο που τα δημιούργησε, συμπληρώνει η ανακοίνωση του ΥΠΠΟ.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ 1, 2
Φωτογραφία από worldhistory.org